03-Oct-2018

Relatie-valkuil: Verwachtingen

Als we de wereld van relaties betreden komen we terecht in een oerwoud van verwachtingen en die verwachtingen vormen een grote potentiële bron van teleurstelling. Veel verwachtingen zijn ook nog eens onbewust, en dan zijn ze extra verraderlijk.

De allereerste verwachting is dat ons geluk verzekerd is als we eenmaal een relatie hebben. We weten met ons verstand wel dat het niet zo eenvoudig ligt, maar ergens diep van binnen leeft die verwachting toch bij heel veel mensen. Die verwachting wordt in onze cultuur permanent gevoed door reclame, romcoms, Bouquet-reeks-romannetjes en al die sprookjes die eindigen met “Ze leefden nog lang en gelukkig”.

Die verwachting wordt nog eens versterkt als je op elkaar verliefd wordt. Het geluk dat de ander ervaart door jouw aanwezigheid maakt jou nog gelukkiger, en dat maakt de ander weer gelukkiger, enz. Het lijkt of je een oneindige bron van steeds dieper geluk hebt aangeboord. Je verwacht niet alleen dat het altijd zo zal blijven, je kan je niet eens voorstellen dat het ooit anders zal zijn.

En als er dan eenmaal sprake is van een relatie ligt de volgende vaak grotendeels onbewuste verwachting op de loer: namelijk de verwachting dat de ander bij het woord relatie precies hetzelfde denkt als jij. Tegenwoordig is er zoveel vrijheid in de manier waarop een relatie vorm kan krijgen, dat dat helemaal niet vanzelfsprekend is. De vaak onuitgesproken verwachtingen over de relatie, kunnen een enorme bron van misverstanden vormen.

Een relatie kan geluk brengen, maar je moet niet verwachten dat dat vanzelf gaat. Je moet er van doordrongen zijn dat een relatie meer is dan een comfortabele manier om eenzaamheid op een afstand te houden en in je behoeften aan seks en steun te voorzien, maar dat het een prachtig instrument is voor persoonlijke groei. En dat die mogelijkheden tot groei zich juist voordoen op momenten dat de relatie schuurt of in crisis is. In een relatie staan we zo dicht bij elkaar dat we onze scherpe kantjes niet meer kunnen maskeren, dat ze genadeloos aan het licht komen, en dat we wel gedwongen zijn er iets mee te doen.

Het is goed te verlangen naar een relatie. Gemiddeld zijn mensen met een relatie gelukkiger en gezonder. Maar dat gaat niet vanzelf. Als een relatie op een gegeven moment een bron van frustratie wordt betekent dat echter niet per definitie dat er iets fundamenteel mis is. Ik ken een relatie-therapeute die de stelling aanhangt, dat als er nooit ruzie is dat er dan ook geen relatie is. Juist daar waar verschillen tussen partners ineens zichtbaar worden dienen zich mogelijkheden aan een relatie te verdiepen.

We hebben een diep verlangen om door de ander helemaal gekend en geaccepteerd te worden. Maar de ander kan ons alleen maar kennen als we onszelf durven te laten zien, ook de donkere kanten van onze persoonlijkheid. Als de ander alleen je zonnige kanten kent, dan houdt hij van een beeld van je. Dan blijven er delen van je ongekend en onbemind.

Een relatie aangaan is het ontzettend spannende avontuur, van jezelf steeds verder bloot te durven geven. Spannend omdat er geen garantie is dat de ander van je zal blijven houden.  (Het is wel gemakkelijker van mensen te houden die zich eerlijk blootgeven, dan van mensen die zich uit alle macht achter hun ego-masker proberen te verbergen). Het gaat er niet om dat de ander klakkeloos goedkeurt wat je doet, maar dat hij of zij jou niet veroordeelt. Dat hij of zij je kan zien staan als een mens dat zo goed en zo kwaad als het gaat probeert te dealen met zijn angsten en verlangens.

Ik denk dat dat ook is wat er wordt bedoeld als mensen zeggen: “Je moet eerst van jezelf houden als je wilt dat iemand anders van je houdt”. Om jezelf bloot te durven geven, en om het risico te durven nemen dat de ander je afwijst moet je het vertrouwen hebben dat je dan toch overeind kunt blijven staan. Dat kan eigenlijk alleen je jezelf accepteert zoals je bent, dat je met mildheid kunt kijken naar je tekortkomingen en je worstelingen om iets van je leven te maken.

Dat proces van beiden jezelf steeds verder bloot geven en de ander en jezelf steeds beter leren kennen kan zich eindeloos verdiepen, en leidt tot een steeds diepere waarachtige verbondenheid.

Het kan zijn dat je verwacht dat je partner iets voor je doet. Maar het omgekeerde komt ook voor, dat je verwacht dat je partner je toch niet ter wille zal zijn en dat je je verlangens daarom onuitgesproken laat. Mensen die grootgebracht zijn met een “kinderen-die-vragen-worden-overgeslagen” doctrine, kunnen daardoor heel terughoudend zijn in het uiten van vooral intieme verlangens. Dat kan leiden tot veel gemiste kansen op het vervullen van verlangens.

Het is natuurlijk geen oplossing om maar geen verwachtingen te hebben zodat we ook niet teleurgesteld kunnen worden.

Waar het om gaat is hoe we er mee omgaan als verwachtingen gefrustreerd worden.

• Allereerst is het belangrijk je goed bewust te zijn van welke verwachting er precies gefrustreerd wordt als we plotseling verdrietig of geïrriteerd worden en waar die vandaan komt. De lastigste verwachtingen zijn die waar het zaken betreft die voor ons zo vanzelfsprekend zijn dat we ze niet eens meer als verwachting herkennen.
• Is de verwachting geïdentificeerd dan is de volgende vraag hoe reëel die is? Is het reëel te verwachten dat je partner een en al oor is als hij thuiskomt van een shit-dag op zijn werk? Is het reëel te verwachten dat je partner wel weet wat er in je omgaat ook al heb je hem dat niet verteld? Is het reëel te verwachten dat je de ander wel kan veranderen? Is het reëel te verwachten dat je in alle behoeften van je partner kunt voorzien, en omgekeerd?
• Verder kun je je afvragen of er ook andere manieren zijn waarop het verlangen vervuld kan worden dat aan de verwachting ten grondslag ligt?
• Wat ook vaak gebeurt is dat we vooral van streek raken door het feit dat dingen niet zo lopen als we gedacht hadden omdat we ons daar op hebben ingesteld, terwijl wat er precies verandert helemaal zo niet zo erg is.
• Probeer je verlangens bespreekbaar te maken. Dat kan alleen maar als je er voor zorgt dat er geen toon van verwijt in je boodschap doorklinkt. Dat je de verantwoordelijkheid voor je verlangens helemaal op je neemt, en dat je er bewust van bent een verlangen van jou de ander niet verplicht dat te vervullen.
• Zorg dat je je niet zo sterk fixeert op het gefrustreerde verlangen dat je geen oog meer hebt voor andere vormen van geluk die zich tussentijds aandienen.

Breng dit blog onder de aandacht van een vriend

Geef een reactie

* verplicht veld